Fibromiyalji, vücudun her bölgesinde yaygın bir ağrı, uyku sorunları ve yorgunluk ile sıklıkla duygusal- zihinsel sıkıntıya neden olan bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Fibromiyaljisi olan kişiler, diğerlerine göre ağrıya daha duyarlı olabilir. Belirtiler genellikle fiziksel travma, ameliyat, enfeksiyon veya önemli psikolojik stres gibi bir olaydan sonra başlamaktadır. Diğer durumlarda, semptomlar tek bir tetikleyici olay olmaksızın zamanla kademeli olarak birikebilir. Kadınlarda fibromiyalji görülme oranı erkeklere göre daha fazladır. Memorial Antalya Hastanesi Romatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Erdal Gilgil, fibromiyalji hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı. Fibromiyalji nedir? Fibromiyalji romatizmal hastalıkların bir türüdür. Genellikle romatizma dendiği zaman tek bir hastalık akla gelmektedir. Ancak iltihaplı ve iltihapsız olmak üzere iki ana grupta incelenen 200’e yakın romatizmal hastalık vardır. Fibromiyalji de romatizmal hastalıklar içinde en yaygın görülenidir. Fibromiyalji genellikle doğurgan çağındaki genç kadınlarda görülmektedir. Çocuk yaşlarda nadir görülür ve genetik geçişli bir hastalık değildir. Fibromiyalji belirtileri nelerdir? Fibromiyalji belirtisi genellikle yaygın vücut veya eklem ağrısı şeklindedir. Genellikle genç kadınlarda görülen fibromiyaljide hastalar o kadar şiddetli ağrılar yaşarlar ki ileriki dönemlerde sakat kalacakları hissine kapılırlar. Görülen ağrıların şiddeti hastalığın daha da ilerleyeceğini düşündürür. Aslında ilerlemeyen bir hastalıktır fakat vücudun her tarafında hissedilen ağrılar söz konusu olmaktadır. Fibromiyaljide aşağıdaki belirtiler de görülmektedir;
- Halsizlik
- Çabuk yorulma
- Sabahları dinlenememiş kalkma
- Uykuya geç
- Şiddetli baş ağrısı
- Karın ağrısı
- Adet dönemlerinde sancılanma
- İrritabl bağırsak sendromu gibi fonksiyonel bağırsak hastalıkları
Fibromiyaljide ağrı nasıl tanımlanır? Fibromiyaljide hastaların çoğu kemiklerinin ağrıdığını belirtir çünkü ağrıyı derinde hissederler. Aslında fibromiyalji eklemlerde gelişen bir hastalık değildir. Yumuşak dokuda (kas) gelişen bir hastalıktır. Fibromiyaljide tanı nasıl konur? Fibromiyalji diğer hastalıklarla sıklıkla karıştırılabilmektedir. Fibromiyaljiyi tespit etmek için standart bir test yoktur. Romatoloji uzmanının gerçekleştirdiği detaylı bir muayene ile anlaşılabilir. Fibromiyaljinin bir testi olmasa da, fibromiyalji tanısı koyabilmek için diğer hastalıkların ekarte edileceği bazı laboratuvar testleri yapılmaktadır. Bu testlerle diğer hastalıklar dışlandığında, uzmanın klinik muayenesi de fibromiyaljiye işaret ediyorsa tanı konmaktadır. Fibromiyalji nasıl tedavi edilir? Fibromiyalji tanısı konduktan sonra en önemli şey hastaların rahatlamasını sağlamaktır çünkü fibromiyaljinin bu kadar yaygınlık göstermesine rağmen ilerleyici bir hastalık olmadığı ve sakatlığa yol açmayacağını anlatmak gerekmektedir. Fibromiyaljide ilaç tedavisi uygulanır. Fibromiyaljide etkinliği gösterilmiş antidepresanlar önemli rol oynar. Ancak her antidepresan kullanılmaz özellikle bilimsel çalışmalarda etkinliği gösterilmiş ilaçlara başvurulur. Fibromiyaljide uyku problemleri çok ön plandadır. Uyku düzeninin sağlanması hastanın konforu açısından önemlidir. Bunların dışında antiepileptik ilaçlardan faydalanılır. Bunlar daha çok nöropatik ağrı diye adlandırılan, sinirlerden kaynaklanan ağrılar için kullanılan ilaçlardır ve fibromiyaljide de etkilidir. Fibromiyalji tedavisinde ilaçlar tek başına yeterli değildir. Mutlaka hastaların aerobik egzersiz yapmaları önerilmektedir. Yürüyüş, koşu, bisiklet, tenis ve yüzme gibi sporlar mümkünse her gün yapılmalıdır. Fibromiyalji neden olur? Fibromiyaljinin dedeni tam olarak bilenmemektedir. Bazı çalışmalar beyinden kaynaklı olabileceğini göstermektedir. Fibromiyaljide fonksiyonel MR çalışmaları beyinde seratonin salınımının az olduğunu gösterir. Bu nedenle fibromiyaljide seratoninin önemli bir yeri vardır. Fibromiyaljide risk faktörleri nelerdir?
- Yorgunluk
- Depresyon
- Uyku problemleri
- Stresli ortamda çalışmak
- Aşırı yorgunluğa neden olan, kapasiteyi en üst düzeyde kullanmayı gerektiren işlerde çalışmak
Fibromiyalji tedavi edilmezse ne olur? Fibromiyalji ilerleyen bir hastalık değildir ama tedavi edilmezse dayanılamaz ağrılar söz konusu olabilir ve bu ağrıların ara dönemlerde şiddetleri artabilir. Hasta açısından hiç konforlu olmayan bir yaşam söz konusu olur. Fibromiyalji belirtileri yaşayan herkesin erken tedavi edilmesi, kişilerin günlük yaşamlarını daha konforlu geçirmelerini sağlar. Fibromiyaljide fizik tedavinin yeri var mı? Fizik tedavi fibromiyaljide çok faydalı olmamaktadır. Ancak egzersizin çok önemli bir yeri vardır. Fibromiyaljide beslenmeye dikkat etmek fayda sağlar mı? Fibromiyaljinin beslenme ile hiçbir ilgisi yoktur. İnternette bilimsel olmayan bilgilere rastlamak mümkündür ancak hiçbir yiyecek, içecek veya vitaminlerin şikayetleri azaltmada bir etkisi yoktur. Siz de son dönemlerde kendinizi aşırı yorgun hissediyor ya da fibromiyalji belirtileri yaşadığınızı düşünüyorsanız Memorial Evde Sağlık Yorgunluk ve Bağışıklık paketini satın alabilirsiniz.